Tình huống đặt ra:

Anh Q hỏi Luật sư: Bà anh mất đột ngột năm 2013. Và hiện nay, ông của anh Q bị tai nạn dẫn đến không còn khả năng nhận thức, ông bà của anh sinh được 6 người con. Ông bà anh Q tạo lập được một thửa đất X đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (“GCNQSDĐ”). Một trong số những người con của ông anh Q có ý định bán thửa đất này và thái độ hăm dọa ông anh Q. Do đó, anh Q băn khoăn việc chia di sản thừa kế từ bà anh Q có gặp khó khăn khi ông không còn tỉnh táo và khi có người chú tìm cách ngăn cản, đe dọa.

Luật sư tư vấn:

 Theo như anh Q trình bày, bà anh Q mất đột ngột không để lại di chúc, bà không có cha nuôi, mẹ nuôi, con nuôi, cũng như cha mẹ đẻ đã mất, theo đó di sản của bà để lại ½ là diện tích đất đã được cấp GCNQSDĐ cho thửa đất X, sẽ được chia thừa kế theo pháp luật: theo Điểm a, Khoản 1 Điều 651 Bộ Luật dân sự năm 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau “Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết”.

Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Theo thông tin anh Q cung cấp, ông bà bạn có 06 người con, phần di sản do bà anh Q để lại sẽ được chia đều cho 06 người con và ông anh Q. Theo quy định tại Điều 610 của Bộ Luật Dân sự năm 2015 về bình đẳng thừa kế của cá nhân: “Mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền để lại tài sản của mình cho người khác và quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.”

Như vậy, ông anh Q vẫn có quyền hưởng di sản thừa kế như những người bình thường khác. Việc ông anh Q mất năng lực hành vi dân sự cần làm thủ tục yêu cầu Tòa án tuyên bố một người bị mất năng lực hành vi dân sự và cần phải có người giám hộ để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho ông. Người giám hộ ở đây có thể là người giám hộ đương nhiên là một trong số người con hoặc người giám hộ được cử, chỉ định. Người giám hộ không được đem tài sản của người được giám hộ tặng cho người khác. Mọi giao dịch dân sự giữa người giám hộ với người được giám hộ có liên quan đến tài sản của người được giám hộ đều vô hiệu, trừ trường hợp giao dịch được thực hiện vì lợi ích của người được giám hộ và có sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ theo quy định pháp luật.